امروز اومدیم با یک بحث خیلی داغ و جذاب که دانستنش خالی از لطف نیست، جریاناتی که هرچند معروف و همگانی اما جریان های پشت پرده اش تا مدت ها از پیش چشم مخفی میمونه؛ در ضمن اینم بگم که این پست با پستای قبلی خیلی فرق داره، پس تا تهش همراه باشید (:
جریان چیه؟
رسانه واژه ایه که تو این سال های اخیر خیلی به گوشِتون خورده؛ حالا رسانه چیه؟ به طور ساده همانطور که از واژه‌ی رسانه هم مشخصه، ماموریت رسانه، رساندن است؛ رساندن حرف‌ها و پیام‌ها و دیدگاه‌های من و شما به فرد یا افراد دیگر.
خب تا اینجا همه چی اوکیه و هیچ مشکلی نیست؛ مشکل کجا پیش میاد؟ زمانی که از رسانه استفاده نادرست بشه. استفاده نادرست چیه؟ یعنی مخابره یا رساندن محتوای غلط به مخاطب.
حالا این وسط ضرر روغالبا چه افرادی میکنن اونایی که با آگاهی کمتر توی دام این بازی ها رسانه ای میوفتن؛ سوال پیش میاد که هدف این نوع رسانه ها چیه؟! خب، جواب یکسانی نمیشه به این سوال داد اما هرچی هست به نفع من و شما نیست (:
شما همون کاری رو انجام میدید که اونا میخوان
درست فهمیدید، یکی از هنر های رسانه اینه که مفاهیم و موضوعات رو همون طور که میخواد به خورد ما میده؛ یه مثال خیلی واضح؛ زمان کرونا که بود، اتفاقی که افتاد این بود که توی رسانه ها (برنامه های تلویزیونی، شبکه های اجتماعی و …) هرکس میومد جلو دوربین همه با ماسک بودن حتی فیلم ها یا برنامه هایی هم که توی اون دوران ساخته میشد همه کاراکتر ها ماسک روی صورتشون بود.
تمام اخبار ها و سر تیتر مجلات همه از کرونا و آمارش بود، خب نتیجه این رفتار ها چی بود؟ مشخصه، ترس همگانی و اعمال محدودیت، به طوری که همه از هم فاصله میگرفتن و دست و روبوسی و دید و بازدید کلا کنار گذاشته شده بود.
نکته اصلی اینجاست، بعد از شروع جنگ روسیه و اوکراین و پخش شدن شایعه زمزمه های جنگ جهانی کلا رسانه های همه برگشتن اون سمت، یعنی عملا کرونایی دیگه وجود نداشت، و از همون زمان به بعد بود که دیگه مردم کم‌کم ماسک هاشون رو دادن پایین و براشون کرونا تموم شد. این یه نمونه اش بود.
از چه روش هایی استفاده میکنن؟
اصل داستان اینجاست؛ اونا برای تحت کنترل قرار دادن ما از چه روش هایی استفاده میکنن؟ چنتا از پرکاربرد ترین هاش رو براتون آوردم.
– هرکی اول بگه اون برندس، جنگ روایت ها
اره، توی هر اتفاقی اولین نفری که داستان رو روایت میکنه برندس، چرا چون جامعه هنوز دیدی نسبت به اون مسئله نداره و راحت میشه اقشار را به هر سمت و سوقی هل داد، البته این برای اول کاره و با تبیین و درست جلوه دادن ماجرا میشه تا حد زیادی اون رو کنترل کرد.
– هرچی رنگی تر بهتر، استفاده از مدیا
به طرز عجیبی استفاده از عکس، پوستر، فیلم و پادکست تاثیر به شدت زیادی روی مخاطب میزاره، به طوری که شما اگر یه خبر یا ماجرایی را به صورت متنی و با جزئیات کامل منتشر کنی و همون خبر رو با یک عکس و یک جلمه به عنوان یه عکس نوشته انتشار بدید متوجه میزان بازید و تاثیر گذاریش میشید.
– سلبریتی های همه چیز دان، استفاده از شهرت و شناخت
رسیدیم به اصل ماجرا، برای مثال خودتون رو یه فرد فوتبالی در نظر بگیرید، میرید برای شورای شهر رای بدید، توی لیست اسم یکی از فوتبالیست های سابق تیم محبوبتون رو میبینید، اگر شرح وظایف شورای شهر رو ندونید و تحقیقی درباره نامزد ها نکرده باشید به احتمال خیلی زیاد به اون رای میدید.
این یه نمونه از قدرت شُهرَتِ، به طوری که اگر بخوان یه موضوعی مخاطبان بیشتری رو تحت شعاع قرار بده از افراد مشهور استفاده میکنن یه مثالش تبلیغات تلویزیونیه.
خب حالا این بده؟! نه جایی که واقعا تخصص در کار باشه هیچ ایرادی وارد نیست، مشکل اونجایی شکل میگیره که مثلا یه بازیگر هم تحلیلگر میشه، هم سیاستمدار و هم تصمیم گیرنده، و این شکلی یک مرتبه با یه حرف، کلیپ یا توییت یه جنگ بپا میشه.
کلا حواستون باشه توی مسائل، شهرت مغلطه خیزه مواظب باشید توی تله نیفتید.
– هرچی تعداد بیشتر کار سریع تر، استفاده از بستر های معروف
یکی دیگه از روش ها بردن محتوا سمت بستر هایی که طرفدار بیشتری دارند مثلا اینستاگرام، یوتیوب، ویکی پدیا و …؛ یکی از اصلی ترین دلیل هاش هم اینه که به دلیل بالا بودن تعداد کاربرهای اون رسانه، پخش کردن اخبار و غیره، زودتر صورت میگیره و زود هم فراگیر میشه و بهترین مکان برای انتشار بزرگنمایی و خبرهای دروغ و بدون منبعه.
در کل اشتراک گذاری محتوای خوب رو به هیچ وجه دست کم نگیرید، همچنین از انتشار محتوای بد و نامناسب به شدت خودداری کنید، که هر ویو هم میتونه خطرناک باشه چه برسه به اشتراک گذاریش.
اسم ویکی‌پدیا اومد، بد نیست بدونید محتوا هایی که توی ویکی‌پدیا منتشر میشن رو آدمای عادی مثل من و شما می‌نویسن و از طرفی میتونن محتوا های مدنظرشون رو به اشتراک بزارن و جریانات فکری زیادی تولید کنن؛ این مورد توی اخبار و اتفاقات سیاسی کم اتفاق نمیفته؛ خلاصه که منابع تون فقط ویکی‌پدیا نباشه، چون نمیشه تنها به چنین منابعی بسنده کرد.
* خب همش همیناست؟ مسلماً نه، ترفند های زیادی هست که استفاده میشه موارد بالا پر تکرار واثر گذار هاش بودن.
تکنیک های ناب رسانه ای
یکی از اقدامات مهم رسانه ها هدف قرار دادن قشر خاکستری است، قشر خاكستري به افرادي گفته میشه كه نه تنها به اوضاع واحوال جامعه بي تفاوت هستند؛ بلكه همواره تحت تأثير امواج و تحاجم رسانه ای و تبليغات مختلف سياسي، اجتماعي و فرهنگی هم قرار مي گيرند.
بزرگنمایی؛ گل سر سبد
نکته ی جالب که شاید کمتر شنیده باشید، اینه که رسانه ها بیشتر به جای دروغ از بزرگ نمایی استفاده میکنن، بزرگ نمایی تلاش برای برجسته کردن بعضی از ابعاد یک خبر یا پیامه، به طوری که اون رو از حالت طبیعی خارج میکنه و باعث میشه که معنی و مفهوم اون غیرواقعی و نادرست بشه؛ برای مثال در تبلیغات انتخاباتی فردی می‌نویسن: «محقق و نویسنده بیش از صد کتاب و مقاله» درحالی که او تا این لحظه سه کتاب و 98 مقاله نوشته که جمعش میشه ۱۰۱ (:
استفاده از مغالطات رایج، اصلی ترین حرکات وجه های رسانه ایه، به طوری که محتوا و اخبار رو همانطور که دوست دارن به افراد تزریق میکنن تا هدفی که میخواهند محقق بشه.
یک اتفاق رو در نظر بگیرید، طبق چیزهایی که گفته شد رسانه ها با ترفند ها و مغالطات، این اتفاق رو به سمتی سوق میدن، با این شیوه ها تعداد زیادی تحت تاثیر قرار میگرند و به این شکل تعداد افراد طعمه شده به طور چشم گیری افزایش پیدا میکنه! چجوری؟ وقتی یه موضوعی رو از چند نفر میشنوی میتونی باور نکنی؟ (:
تقطیع؛ همون همیشگی
تو این چند ساله یکی از اقداماتی که علیه چهره های تاثیر گذار انجام شده وهنوز هم میشه، عمل تقطیعه؛ قسمتی از حرف یا کلیپ های شخصی رو طبق میل خود و با هدف مشخص بُرش، سرهم و منتشر میکنن و شروع به ترور شخصیت میکنن.
یه نمونه از تقطیع رو در کلیپ پایین ببینید
القاء یا تلقین؛ برنامه ریزی شده با تفکر قبلی
خب، رسیدیم به بحث القا، موضوعی که تمام تمرکز اون رو ضمیر ناخودآگاهه و به قول امروزیا جوری میزنه که نمیفهمیم از کجا خوردیم. روش القاء با استفاده از تکنیک های خاص و بازی با کلمات، تصاویر و حتی با یک کلیپ 59 ثانیه ای اتفاق میوفته.
به این بند در قالب یک خبر، توجه کنید: «دیشب دو تروریست فلسطینی با حمله به پاسگاه مرزی اسرائیل چند سرباز را مجروح نمودند و صبح امروز نیروی هوایی اسرائیل به تلافی حملات تروریستی دیشب با حمله به مقّر تروریست ها چند نفر را به هلاکت رساندند»(1)
در بند بالا چند نکته مهم نهفته شده:
- خبر با کلمه «دیشب» شروع و این کلمه دو بار در جمله تکرار شد. شب در ناخودآگاه انسان ها نشان دهنده تاریکی، ابهام، ترس و… است. در مقابل آن، کلمه «صبح» که برای حمله نیروهای اسرائیل به کار برده شد، نشان دهنده روشنایی، صداقت، پاکی و… است.
- کلمه «تروریست» و «تروریستی» سه بار در خبر به کار رفت. ترور به معنای وحشت آفرینی و تروریست به فردی وحشت آفرین معروفه که هیچ لباس و مشخصه خاصی نداره و در هر جا و هر لباسی میتونه باشه؛ در حالی که «ارتش»، «سرباز»، «نیروی هوایی» و… کلمات این چنینی با امنیت و حراست کشورها ارتباط دارن. حملات فلسطینیان، «تروریستی» و حملات اسرائیل «تلافی جویانه» بوده.
- فلسطینیان به «پاسگاه مرزی» حمله کردن و مرز هر کشوری حریم قانونی آن کشور محسوب میشه که دفاع از اون لازمه، اما حمله اسرائیل به «مقر تروریست ها» بوده که هیچ گونه حرمت و احترامی نداره. به همین راحتی (:
جمع بندی
نبرد حق و باطل از ابتدای خلقت انسان بوده، هست و خواهد بود؛ در عصر کنونی این دو طوری درهم آمیخته شدن که تشخیصش کار سختیه، توی این برهه که برای دور کردن انسان از فطرت پاکش همه کار میکنن باید خیلی حواسمون جمع باشه نگذاریم اول از همه خودمون و بعد اطرافیانمون توی این تله ها بیوفتند.
یکی از راه هایی که میشه خودمون رو تقویت کنیم که کسی نتونه کلاه سرمون بگذاره یادگیری مغالطات معروفه، پیشنهادم اینه که حتما سری به آموزش مغالطات کاربردی بزنید و استفاده کنید؛ نکته قابل توجه اینه که باید مراقب رفتارهامون باشیم، چه در مجازی و چه در حقیقی هر حرکت ما میتونه شروع یک داستان بدون پایان باشه، داستانی که شروع شدنش با ماست اما عواقبش از کنترل ما خارجه؛ هر ویو، لایک، شِیر و… ما تاثیر گذاره، تاثیر روی آینده افراد که میتونه سفید یا سیاه بشه، همش حساب کتاب داره، پس حواسمون باشه کجا ها سِیر میکنیم؛ حداقل قبل هر کاری فکر کنیم.❤️
